Πρωτοποριακά δεδομένα για τη συστηματική προσέγγιση του υπογόνιμου άνδρα παρουσιάστηκαν στο 10ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ανδρολογίας, που πραγματοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες στη Βουδαπέστη.

Είναι πλέον γνωστό ότι η αιτιολογική προσέγγιση της ανδρικής υπογονιμότητας είναι βασικής σημασίας για την σωστή αντιμετώπιση του ζευγαριού, τη λήψη των θεραπευτικών αποφάσεων και τον καθορισμό της γενικότερης πρόγνωσης….

Ο πλήρης διαγνωστικός έλεγχος του άνδρα σε ένα υπογόνιμο ζευγάρι είναι απαραίτητος όταν υπάρχουν σοβαροί παράγοντες κινδύνου για υπογονιμότητα, διαταραχή της σπερματογένεσης και ανωμαλιών του αναπαραγωγικού συστήματος, καθώς και όταν υπάρχουν ποσοτικές και ποιοτικές αλλοιώσεις στο σπερμοδιάγραμμα. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται ενδοκρινολογικός έλεγχος, απεικονιστικές εξετάσεις όρχεων και επιδιδυμίδων, μικροβιολογικός έλεγχος, γενετικές εξετάσεις, ιστολογική ενδεχομένως διερεύνηση της ορχικού ιστού, και, βεβαίως, ένα δεύτερο σπερμοδιάγραμμα.

Ωστόσο, η εκτίμηση της γονιμότητας, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, πρέπει να συνοδεύεται από τη γενική εκτίμηση της υγείας του άνδρα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει και στην πρόληψη διαφόρων παθήσεων. Σκοπός είναι οι άνδρες στα υπογόνιμα ζευγάρια να μην διερευνώνται μόνο ως προς το δυναμικό της γονιμοποιητικής ικανότητας, αλλά και να ελέγχονται σφαιρικά και να παρακολουθούνται, επειδή μπορεί ενδεχομένως να έχουν αυξημένη πιθανότητα νοσηρότητας και θνητότητας.

Πράγματι, διάφορες μελέτες υποστηρίζουν ότι οι υπογόνιμοι άνδρες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υπογοναδισμού, μεταβολικών διαταραχών και οστεοπόρωσης, ενώ παρουσιάζουν αυξημένη μακροχρόνια νοσηρότητα και θνητότητα σε σχέση με γόνιμους άνδρες.

Σε μία μεγάλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στην Κλινική Ενδοκρινολογίας και Ανδρολογίας του Πανεπιστημίου Brescia στην Ιταλία, διερευνήθηκε το εάν η ποιότητα του σπέρματος και η αναπαραγωγική λειτουργία αντιπροσωπεύει ένα δυνητικό δείκτη της γενικής υγείας του άνδρα. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν πάνω από 5.000 υπογόνιμοι άνδρες, οι οποίοι υπεβλήθησαν σε πλήρη έλεγχο της γονιμοποιητικής ικανότητας, όπως σπερμοδιάγραμμα και καλλιέργεια σπέρματος, ορμόνες της αναπαραγωγής, υπερηχογράφημα όρχεων, έλεγχο καρυοτύπου, μικροελλείψεων χρωμοσώματος Y και γονιδιακών μεταλλάξεων, ταυτόχρονα με μεταβολικό έλεγχο με εξέταση σακχάρου και λιπιδαιμικού προφίλ. Οι άνδρες με υπογοναδισμό υπεβλήθησαν επίσης σε έλεγχο οστικής πυκνότητας.

Η μελέτη έδειξε ότι οι άνδρες με υποσπερματογένεση παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο υπογοναδισμού, μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος BMI και δείκτη περιφέρειας μέσης, υψηλότερη συστολική πίεση, πιο αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, καθώς και χαμηλότερη τιμή HDL χοληστερόλης. Όλα αυτά συνιστούν μεγαλύτερο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου.

Όλες οι παραπάνω παράμετροι ήταν χειρότερες στους άνδρες με υπογοναδισμό, αλλά το ενδιαφέρον είναι ότι ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων από μόνος του σχετίζεται με φτωχότερες μεταβολικές παραμέτρους. Οι άνδρες με υπογοναδισμό είχαν υψηλότερο δείκτης μάζας σώματος και πάνω από 50% πιθανότητα εμφάνισης οστεοπόρωσης ή οστεοπενίας.

Συνεπώς, όπως συμπεραίνει η μελέτη, η ποιότητα του σπέρματος είναι ένας καθρέφτης της γενικότερης υγείας του άνδρα, καθώς η ολιγοσπερμία σχετίζεται με χειρότερο μεταβολικό και καρδιαγγειακό προφίλ και πιο άσχημη οστική υγεία. Οι Ανδρολόγοι πρέπει να είναι ενήμεροι ότι η συστηματικότερη αξιολόγηση της υγείας του υπογόνιμου άνδρα είναι πλέον απαραίτητη και οι ασθενείς αυτοί πρέπει να υποβάλονται σε τακτική παρακολούθηση ακόμη και αν επιτευχθεί εγκυμοσύνη.