Στόχος της πρώιμης διάγνωσης είναι η μείωση της συνολικής νοσηρότητας και θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο του προστάτη. Η εξέταση με τη χρήση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) έχει δειχθεί ότι είναι σε θέση να βοηθήσει τη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη σε πρώιμο στάδιο, όταν ο καρκίνος είναι κλινικά εντοπισμένος, και οι θεραπείες μπορεί να είναι περισσότερο αποτελεσματικές.

Η εξέταση για τον καρκίνο του προστάτη έχει ως στόχο τον εντοπισμό της νόσου σε πρώιμο στάδιο, στο οποίο ο καρκίνος είναι περισσότερο κλινικά εντοπισμένος και η θεραπεία αποτελεσματικότερη.

Αυτή τη στιγμή, η εξέταση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) και η δακτυλική εξέταση από τον Ουρολόγο είναι οι κύριες μέθοδοι εξέτασης που χρησιμοποιούνται για την πρώιμη εξέταση του καρκίνου του προστάτη, με πολύ σημαντικά αποτελέσματα.

Έως και το 90% των περιστατικών καρκίνου του προστάτη εντοπίζονται σε πρώιμο στάδιο, όταν ο όγκος είναι ακόμα περιορισμένος στον προστατικό αδένα. Οι πρώιμοι αυτοί καρκίνοι σπανίως εκδηλώνουν συμπτώματα, γιατί ο όγκος είναι υπερβολικά μικρός για να επηρεάσει τη λειτουργία της ουρήθρας και εντοπίζεται συνήθως στην περιφέρεια του προστάτη.

Τα συμπτώματα του καρκίνου του προστάτη, όταν υπάρχουν, είναι παρόμοια με αυτά άλλων καλοήθων παθήσεων, όπως είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, και περιλαμβάνουν:
• δυσκολία κατά την ούρηση (π.χ. συχνουρία, αναστολή της ούρησης, διακεκομμένη ροή ούρων
• νυκτουρία (ανάγκη ούρησης κατά τη διάρκεια της νύχτας)
• πόνο κατά την ούρηση
• αιματουρία (αίμα στα ούρα)
• αιμοσπερμία (αίμα στο σπέρμα)
• ανικανότητα (αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης στύσης)

Ο προχωρημένος καρκίνος του προστάτη, ο οποίος έχει διηθήσει τους λεμφαδένες ή έχει εμφανίσει μετάσταση σε άλλα σημεία του σώματος, μπορεί να οδηγήσει σε πρόσθετα συμπτώματα όπως είναι:
• ακράτεια ούρων
• κόπωση
• γενικευμένο αίσθημα αδιαθεσίας
• ανορεξία ή απώλεια βάρους