Στο ένα τρίτο των ζευγαριών με  υπογονιμότητα η αιτία βρίσκεται στον άνδρα. Είναι πιθανό ο άνδρας να είναι και να νοιώθει απόλυτα υγιής,  αλλά η ποιότητα του σπέρματός του  να είναι χαμηλή. Η ανάλυση σπέρματος λέγεται σπερμοδιάγραμμα και είναι η πιο σημαντική εξέταση για τον έλεγχο της γονιμότητας του άνδρα.

Στο σπερμοδιάγραμμα μετράται με ακρίβεια ο αριθμός των σπερματοζωαρίων, η κινητικότητά τους (ικανότητα να κινηθούν), η μορφολογία τους (μέγεθος και σχήμα), καθώς και ο όγκος και η συνοχή δείγματος. Το φυσιολογικό αποτέλεσμα θα δείξει ένα σπέρμα με τουλάχιστον 15εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά ml και με τουλάχιστον τα μισά σπερματοζωάρια να δείχνουν κίνηση προς τα εμπρός.

Οι χαρακτήρες που ελέγχει το σπερμοδιάγραμμα έχουν διακυμάνσεις και μπορεί να επηρεαστούν έντονα από τη γενική κατάσταση υγείας του άνδρα. Επειδή η παραγωγή του σπέρματος διαρκεί περί τις 70 ημέρες, αν η ανάλυση του σπέρματος δεν είναι καλή είναι πιθανό να χρειαστεί επανάληψη σε ένα μήνα για να εντοπισθεί αν η διαταραχή είναι μόνιμη ή προσωρινή.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ?

Το σπερμοδιάγραμμα είναι ένα απλό τεστ κατά το οποίο το σπέρμα λαμβάνεται σε αποστειρωμένο συλλέκτη με αυνανισμό, αφού έχει προηγηθεί αποχή από εκσπερμάτιση για 3-5 ημέρες. Δεν πρέπει να γίνεται λήψη του σπέρματος μέσα σε προφυλακτικό.

Κατά την εξέτασή του ελέγχεται και η ύπαρξη ή όχι αντισπερματικών αντισωμάτων. Αν υπάρχουν αντισπερματικά αντισώματα σημαίνει ότι έχουν αναπτυχθεί αντισώματα κατά του ίδιου του σπέρματος, κάτι που επηρεάζει σημαντικά τη διείσδυση του σπέρματος στην τραχηλική βλέννα και το ωάριο και μειώνει συνεπώς τη γονιμότητα.

Εάν ο άνδρας έχει χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων (ολιγοσπερμία), κακή κινητικότητα του σπέρματος (ασθενοσπερμία), ή υψηλό αριθμό μη φυσιολογικού σχήματος σπερματοζωαρίων (τερατοσπερμία), ή ανιχνεύονται αντισπερματικά αντισώματα, πρέπει να γίνεται διερεύνηση από τον ειδικό ουρολόγο ανδρολόγο, πριν την τελική λύση στο πρόβλημα που προσφέρει η εξωσωματική γονιμοποίηση.