Η συχνότητα των εκσπερματίσεων φαίνεται να σχετίζεται με τη μείωση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στους άνδρες.

… περισσότερα …

Μελέτες έχουν δείξει ότι ο κίνδυνος καρκίνου του προστάτη αυξάνεται όταν άνδρες που ζουν σε περιοχές με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης της νόσου μεταναστεύουν σε περιοχές του πλανήτη με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης.

Συγκεκριμένα, ο δυτικός τρόπος ζωής, ο οποίος συνήθως συνοδεύεται από διατροφή πλούσια σε θερμίδες και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, έχει επισημανθεί ως ο κύριος παράγοντας συμβολής στην αυξανόμενη εμφάνιση του καρκίνου του προστάτη.

Αρκετοί παράγοντες που αφορούν στον τρόπο ζωής και διατροφής έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Το λυκοπένιο (αντιοξειδωτική ουσία που περιέχεται στη ντομάτα) και το σελήνιο (φυστίκια, θαλασσινά κ.α.) μπορεί να ασκήσουν προστατευτική δράση. Το ίδιο ισχύει και για την καθημερινή λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Ε και D και την κατανάλωση πράσινου τσαγιού (μια συνήθεια των Γιαπωνέζων), οι οποίοι παρουσιάζουν χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Η υπερβολική κατανάλωση κρέατος και η καθημερινή κατανάλωση υψηλών σε λιπαρά γαλακτοκομικών προϊόντων, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης.Συγκεκριμένα, άτομα που καταναλώνουν προϊόντα πλούσια σε ασβέστιο έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης προχωρημένου καρκίνου του προστάτη. Τα υψηλά δε επίπεδα σωματικής δραστηριότητας στους άνδρες άνω των 65 ετών, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Ελάχιστα τραυματική και πλήρως αποτελεσματική αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη

Ριζική προστατεκτομή είναι η αφαίρεση ολόκληρου του προστάτη και των σπερματοδόχων κύστεων. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της χειρουργικής επέμβασης για τον καρκίνο του προστάτη είναι ότι, εφόσον ο καρκίνος είναι εντοπισμένος μόνο μέσα στον προστάτη, ο ασθενής που υποβάλλεται σε επέμβαση έχει σημαντική πιθανότητα να θεραπευτεί πλήρως.

Μόνο έπειτα από την πραγματοποίηση της επέμβασης μπορούμε να καθορίσουμε και να γνωρίζουμε με ακρίβεια το στάδιο και την επιθετικότητα του καρκίνου. Η τιμή του PSA, με μεγάλη πιθανότητα, θα πέσει στο μηδέν μέσα σε 4 εβδομάδες από την επέμβαση και θα παραμείνει μη ανιχνεύσιμη. Εάν ο καρκίνος ξαναεμφανισθεί, θα ανιχνευθεί μέσω του τεστ PSA, 3-5 χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα, και θα μπορεί να αντιμετωπιστεί με ακτινοθεραπεία. Η χειρουργική επέμβαση επίσης διορθώνει οποιαδήποτε παρεμπόδιση στη ροή των ούρων από την κύστη.

… περισσότερα …

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ – Η ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ

Αυξάνει καθημερινά ο αριθμός των ανδρών που πεθαίνουν από καρκίνο του προστάτη. Περισσότεροι από 100.000 άνδρες στο δυτικό κόσμο, και άγνωστος αριθμός στον υπόλοιπο, χάνουν κάθε χρόνο τη μάχη με τον καρκίνο. Για το λόγο αυτό η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία καλεί όλους τους άνδρες που έχουν συμπληρώσει το 50ό έτος της ηλικίας τους:

– Να μην αγνοούν τον προστάτη τους και να μην στρουθοκαμηλίζουν…

– Να απευθύνονται, δε, στον ουρολόγο τους με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι η δεύτερη αιτία θανάτου για τον άνδρα. Μετά τα 45 όλοι οι άνδρες θα πρέπει να κάνουν την εξέταση PSA. Εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα στα πρώιμα στάδια ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να θεραπευτεί απόλυτα.

Πολλοί από τους άνδρες αυτούς θα είχαν σωθεί, αν έγκαιρα είχαν επισκεφτεί τον ουρολόγο τους και είχαν υποβληθεί σε μία γρήγορη και ανώδυνη εξέταση για τον προστάτη τους.

Με τη σωστή ενημέρωση της κοινωνίας και του ιατρικού δυναμικού οι επιστήμονες έχουν πετύχει την έγκαιρη και πρώιμη διάγνωση του προστατικού καρκίνου στο 70 έως 75% των περιπτώσεων.

Μπορεί φαινομενικά κάθε χρόνο να αυξάνονται τα κρούσματα της νόσου, όμως με την έγκαιρη διάγνωση και ριζική θεραπεία μειώνονται εντυπωσιακά οι θάνατοι από καρκίνο του προστάτη.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία ο καρκίνος του προστάτη είναι ο πρώτος διαγιγνωσκόμενος καρκίνος σε Ευρώπη και Αμερική και υπεύθυνος για το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων στις νεοπλασίες ετησίως, μετά τον καρκίνου του πνεύμονα.

Ενώ ο καρκίνος του προστάτη ανευρίσκεται σε νεκροτομές στη συντριπτική πλειοψηφία των ηλικιωμένων ανδρών άνω των 80 ετών που πεθαίνουν από οποιαδήποτε άλλη αιτία (κλινικά ασήμαντος καρκίνος προστάτη), εν τούτοις έχει υπολογισθεί ότι περίπου το 9,5% των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών, θα εμφανίσει καρκίνο προστάτη και περίπου το 2,5% αυτών θα καταλήξει από αυτή τη νόσο.

Αυτός ο καρκίνος του προστάτη χαρακτηρίζεται ως «κλινικά σημαντικός», δηλαδή αφορά τον καρκίνο που θα επηρεάσει τελικά την επιβίωση των ανδρών και η προσπάθεια όλων μας, με τα μέσα που διαθέτουμε, αποσκοπεί στην έγκαιρη διάγνωση και στη θεραπεία του.

Ο καρκίνος του προστάτη στα αρχικά στάδια δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συμπτώματα. Μόνο σε προχωρημένα στάδια της νόσου τα συνοδά συμπτώματα οφείλονται στην τοπική διήθηση του προστάτη ή των παρακείμενων οργάνων, με διαταραχές της ούρησης ή συμπτώματα που οφείλονται σε μεταστάσεις με κυριότερο τον οστικό πόνο.

Η περιοδική από τον ορθό δακτυλική εξέταση για να διαπιστωθεί αν ο προστατικός αδένας είναι σκληρός ή όχι, όπως και η τακτική μέτρηση του προστατικού καρκινικού δείκτη (Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο, PSA) βοηθούν στην έγκαιρη διάγνωση.

Ειδικότερα η χρήση του PSA σε μεγάλη κλίμακα τα τελευταία χρόνια βοήθησε στη διάγνωση της νόσου σε πρώιμο στάδιο, ακόμα και στην περίπτωση που δεν είχε διαπιστωθεί με τη δακτυλική εξέταση η σκλήρυνση του προστατικού αδένα.

Μετά το 1990, μάλιστα, η ευρεία χρησιμοποίηση του PSA και η χειρουργική ριζική αντιμετώπιση της νόσου είχαν σαν αποτέλεσμα την μείωση της θνησιμότητας κατά 7% στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, η αύξηση του προστατικού καρκινικού δείκτη άνω των 4 ng/ml, δεν σημαίνει πάντοτε την ύπαρξη καρκίνου γιατί και η καλοήθης υπερτροφία του προστάτη, όπως και οι συνήθεις προστατικές φλεγμονές, αυξάνουν το PSA.

Για την πρόληψη της νόσου θα πρέπει οπωσδήποτε κάθε άνδρας μετά την ηλικία των 50 χρόνων να επισκέπτεται μία φορά το χρόνο τον ουρολόγο του για δακτυλική εξέταση του προστάτη και μέτρηση του PSA.

Όπου κρίνεται αναγκαίο από τον ουρολόγο, πρέπει να γίνεται βιοψία για επιβεβαίωση ή αποκλεισμό της νόσου. Άλλωστε, όπως σε όλο το φάσμα της ογκολογίας, και στον καρκίνο του προστάτη η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί το θεμέλιο λίθο της επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου.

Τα τελευταία χρόνια οι άνδρες στα αστικά κέντρα είναι περισσότερο ενημερωμένοι και φροντίζουν να κάνουν τις προληπτικές εξετάσεις, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τους ανθρώπους στα χωριά που, και λόγω ελλιπούς ενημέρωσης αλλά και κυρίως λόγω της απόστασης, αποφεύγουν τις εξετάσεις.

«ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ» Μοντέλο υπολογισμού της πιθανότητας θετικής βιοψίας

Ο καρκίνος του προστάτη είναι σήμερα ο συχνότερος καρκίνος στον άνδρα και αποτελεί ταυτόχρονα τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο. Το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η νόσος, εάν ανιχνευθεί σε αρχικά στάδια, είναι ιάσιμη. Ένα στοιχείο που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο είναι η κληρονομική προδιάθεση, η οποία μάλιστα ενοχοποιείται σε ποσοστό 9%. Φαίνεται επίσης πως υπάρχουν ισχυροί περιβαλλοντικοί και διαιτητικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εκδήλωση της νόσου, όπως η πλούσια σε λίπος διατροφή.

Στα αρχικά στάδια, όπου το νεόπλασμα είναι ακόμα εντοπισμένο, η νόσος είναι ασυμπτωματική. Για το λόγο αυτό και ο καρκίνος του προστάτη είναι ύπουλος καρκίνος, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν δίνει συμπτώματα. Όταν το νεόπλασμα είναι αρκετά προχωρημένο, είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσουρία, συχνουρία, αιματουρία, νεφρικό πόνο, καθώς και οστικά άλγη όταν υπάρχουν οστικές μεταστάσεις.

Η πρώιμη διάγνωση συνεπώς του καρκίνου του προστάτη αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την αποτελεσματική θεραπεία της νόσου. Για το λόγο αυτό οι πρόσφατες κατευθυντήριες οδηγίες υποστηρίζουν ότι κάθε άνδρας ηλικίας άνω των 45 ετών πρέπει να υποβάλεται ετησίως σε προληπτικό έλεγχο με δακτυλική εξέταση του προστάτη και μέτρηση του PSA του αίματος.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε ένα πρωτοποριακό μαθηματικό μοντέλο από το Ίδρυμα Ερεύνης για τον Καρκίνο του Προστάτου (SWOP), το οποίο χρησιμοποιεί 4 παραμέτρους που έχουν αποδειχθεί ανεξάρτητοι προγνωστικοί δείκτες για την παρουσία καρκίνου προστάτη στη βιοψία και με βάση αυτές υπολογίζεται σε κάθε ασθενή η ακριβής πιθανότητα να πάσχει από τη νόσο. Οι δείκτες αυτοί είναι

1) το αποτέλεσμα της δακτυλικής εξέτασης του προστάτη (σκληρία ή όχι)

2) η τιμή του PSA του αίματος

3) ο όγκος του προστάτη υπολογιζόμενος με το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη, και

4) η παρουσία ή απουσία  υποηχογενών βλαβών στο διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη.

ΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ. ΠΟΣΟ ΒΑΣΙΚΗ ΕΙΝΑΙ?

Με τη δακτυλική εξέταση γίνεται ψηλάφηση του προστάτη διαμέσου του εντέρου. Μόνο στο 30% των ασθενών με καρκίνο προστάτη μπορεί να ψηλαφηθεί σκληρία. Η αρνητική δακτυλική εξέταση επομένως δεν αποκλείει την ύπαρξη καρκίνου. Θα πρέπει ωστόσο να τονισθεί ότι και καλοήθεις παθήσεις, όπως λιθίαση ή φλεγμονές του προστάτη μπορεί επίσης να προκαλέσουν σκληρία στον προστάτη.

ΕΙΝΑΙ ΤΟ PSA ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ?

Το ειδικό προστατικό αντιγόνο (PSA – Prostate Specific Antigen) είναι μία γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται αποκλειστικά από τα προστατικά επιθηλιακά κύτταρα και βοηθά στη ρευστοποίηση του σπέρματος. Στον καρκίνο του προστάτη απελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες PSA στο αίμα με αποτέλεσμα η τιμή του συνήθως να είναι μεγαλύτερη από 4 ng/ml. Σήμερα θεωρείται ο πιο αξιόπιστος καρκινικός δείκτης. Το PSA όμως δεν αυξάνεται μόνο στον καρκίνο αλλά και σε καλοήθεις παθήσεις, όπως είναι η καλοήθης υπερτροφία και οι φλεγμονές του προστάτη, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά διαγνωστικά  προβλήματα. Πρέπει επίσης να τονισθεί ότι κάποια φάρμακα που χορηγούνται στην καλοήθη υπερτροφία μειώνουν περίπου κατά 50% το PSA στο αίμα και συνεπώς στους ασθενείς αυτούς η αξιολόγηση του PSA γίνεται με διαφορετικό τρόπο. Με την ευρεία εφαρμογή του PSA η διάγνωση του προστατικού καρκίνου γίνεται σε πρωιμότερα θεραπεύσιμα στάδια καθώς ανιχνεύεται 3 – 5 χρόνια νωρίτερα από ότι με την κλινική διάγνωση.

Το PSA όμως δεν στερείται μειονεκτημάτων. Μεγάλος αριθμός καρκίνων του προστάτη δεν ανιχνεύεται με το PSA, καθώς το 20 – 25 % των ανδρών με καρκίνο έχουν PSA κάτω από 4 ng/ml.  Για την αύξηση της διαγνωστικής αξίας του PSA και τη μείωση του αριθμού των άσκοπα εκτελούμενων βιοψιών του προστάτη χρησιμοποιείται στην κλινική πράξη ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του PSA, καθώς μεγάλες ετήσιες αυξήσεις της τιμής του PSA μπορεί να υποκρύπτουν καρκίνο του προστάτη, ακόμη και αν το PSA είναι φυσιολογικό. Η μέτρηση του ελεύθερου PSA (free PSA), μιας μοριακής μορφής του PSA στο αίμα, πρέπει να γίνεται όταν το PSA είναι 2,5 – 10 ng/ml, με σκοπό την αποφυγή άσκοπων βιοψιών.

Το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη είναι βασική απεικονιστική εξέταση με την οποία υπολογίζεται με ακρίβεια το μέγεθος του προστάτη και ανευρίσκονται πιθανές ύποπτες υποηχογενείς εστίες ή περιοχές με διαταραχή της αγγείωσης μέσα στο προστατικό παρέγχυμα ενδεικτικές κακοήθειας οι οποίες δεν ψηλαφώνται στη δακτυλική εξέταση.

ΒΙΟΨΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΟΥ. ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ?

Η οριστική διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται μόνο με την βιοψία.  Κάθε άνδρας με θετική δακτυλική εξέταση και/ή αυξημένο PSA πρέπει να υποβάλεται σε κατευθυνόμενη με διορθικό υπερηχοτομογράφο βιοψία.  Με το διορθικό υπερηχογράφημα, ελέγχουμε την τοπική επέκταση της νόσου και λαμβάνονται κατευθυνόμενες βιοψίες από ύποπτες περιοχές αλλά και τυχαίες βιοψίες. Η πρώτη βιοψία προστάτη δεν διαγιγνώσκει πάντοτε τον καρκίνο και μπορεί να χρειαστεί και επανάληψη της βιοψίας. Στη πρώτη βιοψία διαφεύγει συνήθως το 15% των καρκίνων του προστάτη.

Οι θεραπευτικές λύσεις που διαθέτουμε για να αντιμετωπίσουμε τον καρκίνο του προστάτη είναι η ριζική προστατεκτομή, η ακτινοθεραπεία (εξωτερική ακτινοβολία-IMRT και βραχυθεραπεία) και η ορμονοθεραπεία. Η επιλογή της θεραπευτικής στρατηγικής εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, την τιμή του PSA και το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς.

Η ριζική προστατεκτομή αποτελεί σήμερα τη θεραπεία εκλογής στον ενδοπροστατικό καρκίνο σε άτομα με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης. Είναι μία επέμβαση η οποία έχει τη δυνατότητα να θεραπεύσει πλήρως έναν ασθενή με τοπικά εντοπισμένη νόσο και έχει βρεθεί ότι η 10ετής ελεύθερη νόσου επιβίωση των ασθενών που υποβάλλονται σε αυτή την επέμβαση ξεπερνά το 75%. Η ακτινοθεραπεία είναι θεραπεία δεύτερης εκλογής και εφαρμόζεται σε άτομα με εντοπισμένο καρκίνο και προσδόκιμο επιβίωσης μικρότερο των 8 – 10 ετών. Στους ασθενείς με μεταστατική νόσο σκοπός μας είναι η επιμήκυνση του χρόνου επιβίωσης και η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η θεραπεία για τους ασθενείς αυτούς είναι η φαρμακευτική ή χειρουργική αδρανοποίηση των ανδρογόνων ορμονών.